Perseidy 2015 – 9 rzeczy, które warto o nich wiedzieć

Perseidy. Fot. the very honest man

Czym są Perseidy, jak je obserwować, ile ich da się zobaczyć – przeczytajcie nasz zwięzły przewodnik po maksimum Perseidów 2015.

1. Co to są Perseidy?

Perseidy to rój meteorów, zwanych niekiedy spadającymi gwiazdami. Rój ten co roku pojawia się na niebie w podobnej porze. W 2015 roku widać go na niebie od 17 lipca do 24 sierpnia, a jego maksimum przypada w nocy z 12 na 13 sierpnia. Kilka wcześniejszych i późniejszych nocy też zapewnia sporo atrakcji.

2. Ile meteorów można zobaczyć w okresie maksimum Perseidów?

W szczycie aktywności Perseidów w ciągu godziny można dostrzec kilkadziesiąt meteorów, a niekiedy nawet 100! Liczniejsze bywają tylko styczniowe Kwadrantydy i grudniowe Geminidy, jednak wówczas pogoda często nie sprzyja obserwacji. Przy tegorocznym szczycie Perseidów niebo ma być bezchmurne!

3. Czym są meteory?

Meteory to pył i drobiny materii pozostałe po rozpadzie komet lub zderzeniach asteroid. Drobiny te, trąc o cząsteczki gazów w górnych warstwach atmosfery, rozgrzewają się, nadtapiają i parują, a w efekcie – mieszają z atmosferą. Meteory zbyt duże na to, by ulec całkowitej ablacji w atmosferze, spadają na Ziemię w postaci meteorytów. To jednak nie dotyczy roju Perseidów, zbyt drobnego na takie szaleństwa.

4. Jak tworzy się ślad meteorowy?

Meteor, przedzierając się przez atmosferę, jonizuje ją, tworząc tzw. ślad meteorowy. To ta świetlista linia, która się za nim ciągnie. Ma ona kilka-kilkadziesiąt kilometrów długości.

5. Co to są bolidy?

Bolidy to niezwykle jasne meteory, których jasność przekracza -4 magnitudo. Po ich przelocie jeszcze przez jakiś czas pozostaje jaśniejszy ślad na niebie, a samemu przelotowi towarzyszą niekiedy grzmoty i syki.

6. Skąd się wzięły Perseidy?

Perseidy są pozostałością po rozpadzie komety 109P/Swift-Tuttle, która, przelatując w pobliżu Słońca raz na 133 lata, paruje i uwalnia cząstki pyłu, dzięki czemu ciągnie za sobą długi warkocz roziskrzonej materii. Co roku Ziemia, krążąc wokół Słońca po swojej orbicie, wpada w obłok tej materii.

Orbity Ziemi i komety Swift-Tuttle przecinają się, co może kiedyś doprowadzić do zderzenia komety z naszą planetą lub Księżycem. Na pewno jednak nie nastąpi to w najbliższym tysiącleciu.

Perseidy obserwowane są od co najmniej 2000 lat. Najwcześniejsze wzmianki o tym roju pochodzą z chińskich archiwów z roku 36.

7. Jak szybko lecą meteory?

Drobiny pozostałe po komecie Swift-Tuttle wpadają w ziemską atmosferę rozpędzone do prędkości 59 km na sekundę. Należą do tzw. szybkich meteorów. Istnieją jeszcze wolne meteory, których prędkość waha się od 10 do 30 km na sekundę.

8. Jak obserwować Perseidy?

Gwiazdozbiór Perseusza i Gwiazdozbiór Kasjopei. Fot. AndreKo/Wikimedia

Usiąść na leżaku albo położyć się na karimacie i patrzeć w niebo.

Będziesz mieć złudzenie, że Perseidy wylatują z Gwiazdozbioru Perseusza (stąd nazwa) – punkt ten nazywa się radiantem. Odszukaj więc Gwiazdozbiór Perseusza – być może łatwiej będzie zlokalizować pobliski Gwiazdozbiór Kasjopei, który układa się w charakterystyczny kształt litery „W”. Kiedy już go znajdziesz – nie patrz na niego, tylko na pozostałą część nieba, pamiętając o tym, że Perseidy będą nadlatywać od strony Gwiazdozbioru Perseusza.

Perseidy najlepiej jest obserwować w drugiej połowie nocy, z miejsca oddalonego od świateł wielkich miast. W takich warunkach mamy szansę zobaczyć nawet 100 meteorów w ciągu godziny. W mieście też uda nam się zaobserwować tej rój, choć na pewno nie tak licznie reprezentowany.

9. Na deser – koniunkcja Księżyca z Marsem

Najbardziej wytrwali obserwatorzy, którzy wytrzymają w towarzystwie Perseidów do świtu, otrzymają nagrodę w postaci koniunkcji Księżyca z Marsem. O godz. 4.30 niewysoko nad wschodnim horyzontem pojawi się cieniusieńki sierp Księżyca w nowiu z towarzyszącą mu na północnym wschodzie (w lewo i w górę) Czerwoną Planetą oddaloną o zaledwie 5,5 stopnia. Do obserwacji tej pary może okazać się pomocna lornetka.

Posłuchajcie naszej audycji o Perseidach – rozmowy ze specjalistą z Pracowni Komet i Meteorów na antenie TOK FM

Polecamy też:

Niesamowite wspólne zdjęcia Księżyca i Ziemi

Jak zobaczyć Międzyanrodową Stację Kosmiczną