Peryhelium – dziś Ziemia przeleciała najbliżej Słońca

Słońce i emisja promieni rentgenowskich z jego powierzchni. Fot. NASA/JPL-Caltech/GSFC

Dziś, 4 stycznia o 7:36, Ziemia znalazła się najbliżej Słońca w całym roku. Odległość ta, liczona od środka Ziemi do środka Słońca, wyniosła 147 096 204 kilometrów. Od tej chwili oddalamy się od Słońca, by najdalej znaleźć się 6 lipca.

Takie zmiany wynikają z tego, że orbita Ziemi nie jest kolista, a elipsoidalna. Różnica nie jest ogromna – to tylko około 3% czyli jakieś 5 milionów kilometrów.

Co ciekawe każdego roku peryhelium przypada w innym momencie – w przyszłym roku będzie to 2 stycznia. Różnice te biorą się głównie z… ruchu obrotowego Księżyca wokół Ziemi, a raczej – Ziemi wokół Księżyca. Wyobraź sobie dwoje dzieci trzymających się za ręce i kręcących razem. Niech jedno będzie małe i lekkie, a drugie duże i ciężkie. To mniejsze będzie wirowało wokół większego, ale i duże będzie robiło niewielkie kółka.

Tak samo jest z Ziemią i Księżycem – choć to on jest tym lekkim, to jego wpływ porusza także Ziemią. A skoro peryhelium to moment największego zbliżenia do Słońca, to przy jego obliczaniu trzeba wziąć również pod uwagę te wahnięcia wywołane wpływem Księżyca.

Gdyby kogoś dziwiło, że gdy Słońce jest najbliżej Ziemi u nas panuje zima, to pamiętać powinien, że pory roku nie wynikają z oddalania się i zbliżania planety do gwiazdy, a z nachylenia osi obrotu Ziemi o 23,5 stopnia. Powoduje ono zmianę kąta padania promieni słonecznych na powierzchnię Ziemi i różne jej ogrzewanie.

Żeby było jeszcze ciekawiej, mimo, że Ziemia jest najbliżej Słońca właśnie w styczniu, to lato cieplejsze jest na półkuli północnej, a nie południowej. Dzieje się tak dlatego, że południowa półkula pokryta jest w większości oceanami, które wolniej się nagrzewają, bo woda ma większą pojemność cieplną. Północ to w dużej części lądy (Eurazja, Ameryka Północna), które szybciej się nagrzewają. Rekompensuje to z nawiązką lipcowe oddalenie Ziemi od Słońca, kiedy dostaje ona około 7% mniej energii.