Uszkodzenie mózgu może wzmagać religijny fundamentalizm

Położenie brzuszno-przyśrodkowej kory przedczołowej. Źródło: Pixabay

Kora przedczołowa mózgu odpowiada m.in. za krytyczną ocenę przekonań i wierzeń – w tym religijnych. Badanie pokazuje, że jej uszkodzenie może przyczyniać się do powstawania fundamentalizmu religijnego.

Choć wiara i religia wydają się obszarami mało związanymi z nauką, to neuronauka poznawcza często przyczynia się do wyjaśnienia zachowań uznawanych za domenę religii. Pokazuje to często, że przejawy wiary nie należą tylko do domeny kultury, ale też „twardej” nauki.

Takich właśnie kwestii dotyczy badanie opublikowane w piśmie Neuropsychologia. Naukowcy przebadali 119 weteranów wojny w Wietnamie, którzy doznali urazów mózgu zlokalizowanych w obszarze zwanym brzuszno-przyśrodkową korą przedczołową. Ten region już we wcześniejszych badaniach został zidentyfikowany jako biorący udział m.in. w podejmowaniu decyzji i ocenie ich długofalowych skutków, wyczuwaniu sarkazmu i ironii oraz otwartości na nowe koncepcje. Ten obszar określano również jako „centrum krytycyzmu” w ocenie wierzeń. Uważany jest on za jeden z najmłodszych ewolucyjnie rejonów mózgu.

Fundamentalizm z uszkodzeń

Badano osoby z uszkodzeniami tego obszaru, a za grupę kontrolną przyjęto 30 weteranów bez uszkodzeń mózgu. Wszystkich uczestników poddano ocenie radykalizmu ich przekonań religijnych przy zastosowaniu standardowych w psychologii testów.

Wyniki pokazały, że w badanej grupie uszkodzenie brzuszno-przyśrodkowej kory przedczołowej związane było z nasileniem fundamentalizmu religijnego wywołanym ograniczeniem elastyczności poznawczej (czyli obniżonej zdolności do formułowania pojęć, rozwiązywania problemów związanych z jedną modalnością zmysłową – niezdolności do angażowania innych zmysłów w rozwiązywanie problemu, niezdolności do słownego przedstawienia reguł, według których porządkuje się pojęcia abstrakcyjne). Upośledzona była zdolność do zmieniania przekonań w świetle nowych dowodów oraz obniżona otwartość na nowe koncepcje.

To jedno z wielu badań łączących określone struktury mózgu z pojawianiem się danych wierzeń czy zachowań religijnych. Oczywiście, co podkreślają autorzy badania, wpływa na nie również środowisko, kwestie psychologiczne oraz fizjologiczne. Ograniczeniem jest tu też dobór grupy składającej się z mężczyzn o zbliżonym wieku, pochodzących z jednego kraju. Choć temat wymaga dalszego badania, to kolejny powód, by szukać w naszym mózgu ścisłych związków z powstawaniem i rozwojem religii.

źródło: PsyPost