To, ile zarabiasz, może wpływać na Twoje geny

Fot. luxstorm/Pixabay

Zła wiadomość jest taka, że pieniądze (a raczej ich brak) mogą sprawić, iż szybciej się zestarzejesz.

Faktem jest, że jeśli masz kasę, możesz bardziej dbać o siebie, jadać lepiej i mieszkać tam, gdzie np. dostępna jest czysta woda. Dzięki temu żyjesz dłużej niż ludzie znacznie biedniejsi od Ciebie. Teraz naukowcy dokładają jeszcze jeden ciekawy wątek do różnic między biednymi a bogatymi. Jeśli wierzyć najnowszym badaniom, to kłopoty finansowe odciskają piętno na markerach epigenetycznych – zmianach w DNA będących efektem wpływu środowiska, i to takich, które mogą być dziedziczone. Epigenetyka budzi kontrowersje i do niedawna traktowana była jako naukowa herezja, ale udowodniono już sporo jej przejawów, m.in. to, że trauma wojenna albo głód, jakiego doświadczyli dziadkowie lub rodzice, przekazywany jest w genach ich wnukom lub dzieciom.

Ale wróćmy do pieniędzy. Naukowcy z University of Georgia przyjrzeli się dokładnie stu mieszkającym w USA kobietom rasy czarnej. Wszystkie były w średnim wieku, miały różny status materialny, różne wykształcenie i status rodzinny, odmienne, niekiedy traumatyczne przeżycia w dzieciństwie. Badacze szukali w ich DNA oznak tego, w jaki sposób ich sytuacja finansowa mogła wpłynąć na ich wiek zapisany w DNA. Innymi słowy: jak szybko się starzały z punktu widzenia biologii.

Nie przypadkiem wybrano właśnie taką grupę kobiet. Jak wyjaśniają autorzy pracy w piśmie „Social Science & Medicine”, ze względu na duże bezrobocie wśród mężczyzn rasy czarnej w USA ich żony lub partnerki są zazwyczaj głównymi żywicielami rodziny. W średnim wieku mają na głowie już nie tylko dzieci, ale też niekiedy i wnuki, więc imają się często kilku prac, by podołać finansowo. To niewiarygodnie stresująca sytuacja. A stres to wielki szkodnik, który może wywołać niemałe spustoszenie w genach.

Badacze skontrolowali w DNA tych kobiet 71 markerów – sekwencji CpG, które wskazują na cechy biologicznego starzenia się organizmu. Potem porównali uzyskany w ten sposób wiek genetyczny z faktycznym wiekiem kobiet.

Wyniki pokazały silny związek pomiędzy zarobkami (przychodem na głowę) a procesem starzenia się DNA. Niemal 70 proc. pań z niskimi zarobkami (mniej niż 3,9 tys. dol. na miesiąc) wykazywało wyraźne oznaki przedwczesnego starzenia DNA. Z kolei ponad 70 proc. kobiet dobrze zarabiających (ponad 15 tys. dol.) okazało się genetycznie młodszych, niż wskazywały na to ich metryki.

To pierwszy dowód wskazujący na to, że stres może wpływać bezpośrednio na DNA. Do tej pory udowodniono, że prowadzi do przedwczesnego starzenia organizmu i zwiększa śmiertelność, ale dopiero teraz wskazano na ślad tego w ludzkich genach. Oczywiście trzeba powtórzyć te badania, by mogły być w pełni wiarygodnym dowodem w sprawie. Tym niemniej warto wiedzieć, że kłopoty finansowe mogą nam wyrządzić krzywdę na poziomie genetycznym. Ech…