captcha image

A password will be e-mailed to you.
Dylatacja czasu. Fot. Andrzej Dragan

Dylatacja czasu. Fot. Andrzej Dragan

Zdrowy rozsądek. Lubimy na nim polegać. Nic dziwnego – ocena rzeczywistości na podstawie zdobytych dotąd doświadczeń to jedna z najważniejszych cech pozwalających przetrwać.

Dlatego ten moment, w którym okazuje się, że zdrowy rozsądek nijak się ma do faktów jest tak bolesny. Znacznie bardziej skłonni jesteśmy wtedy odrzucić fakty, niż poświęcić spójność naszej wizji świata.

To chyba główny powód, dla którego po upływie ponad stu lat od ogłoszenia teorii względności Einsteina wciąż udajemy, że jej nie ma. A przynajmniej nie przyjmujemy do wiadomości jej konsekwencji.

Czas? To nic pewnego

Jedna z nich to dylatacja czasu. To zjawisko polegające – w uproszczeniu – na tym, że czas biegnie różnie w różnych miejscach. Zwykle czas uważamy za coś stałego i niezmiennego. Owszem, akceptujemy to, że subiektywnie odczuwamy go różnie zależnie od sytuacji, ale zawsze możemy odwołać się do czegoś tak obiektywnego, jak zegar.

Tymczasem to tylko złudzenie. Wystarczy, że jeden zegarek znajdzie się na ręce człowieka siedzącego na ławce, a drugi przechodzącego obok ulicą by zaczęły pokazywać różny czas. Oczywiście w takiej skali będzie to praktycznie niezauważalne, ale tylko kwestia prędkości. Gdyby jeden zegarek pozostawał nieruchomy, a drugi jechał samochodem, leciał samolotem czy rakietą, to różnice w upływie czasu byłyby coraz większe.

Pewnie słyszeliście o paradoksie bliźniąt – to ładny sposób na pokazanie skutków zjawiska dylatacji czasu. Jeden bliźniak pozostaje na Ziemi, drugi rusza w długą podróż rakietą przez kosmos. Gdy wraca, okazuje się, że jest młodszy, niż jego brat pozostający w domu. O ile? To zależy od prędkości poruszania się rakiety. Im wyższa, tym większa różnica.

Na upływ czasu wpływać może nie tylko prędkość poruszania się, ale też grawitacja. Im znajdujemy się bliżej ciężkiego obiektu, tym wolniej płynie dla nas czas. Tak więc nasze stopy są trochę młodsze od naszych uszu. Oczywiście – minimalnie. Ale już w przypadku satelitów GPS ta różnica jest na tyle duża, że musi zostać uwzględniona przez systemy synchronizujące czas. Gdyby nie brać pod uwagę dylatacji czasu, to pozycja mierzona na ziemi różniłaby się od faktycznej o dobre kilkanaście metrów.

Tego filmu nie zapomisz

Jak widać temat nie jest prosty i na co dzień nie uświadamiamy sobie tego zjawiska. Ale po obejrzeniu filmu przygotowanego przez dr. fizyki Andrzeja Dragana z pewnością łatwo o dylatacji czasu nie zapomnicie. To wideo to pierwsze z serii mającej pobudzić do myślenia o dziwnych obszarach fizyki. Kolejne będzie już w marcu, a poświęcone ma być mechanice kwantowej – głównej specjalności Andrzeja Dragana. Jeszcze tylko ostrzeżenie: ten film budzi grozę. Lepiej nie oglądajcie go samemu siedząc w małej chatce w środku mrocznej puszczy.

O co chodzi w tym filmie?

Zapytaliśmy o to Andrzeja Dragana. Powiedział, że chodzi o zaskoczenie. Zdziwienie. O to, by zaintrygować, a przy okazji zachęcić do dalszych poszukiwań i badania tematu.

Film pokazuje to, że czas nie zawsze płynie tak samo. To nam wydaje się, że jego upływ i tempo są stałe. Tymczasem fizyka pokazuje, że tak nie jest. W filmie widać bohaterkę, która starzeje się i młodnieje. Czas nie płynie tam liniowo. Słychać też, że metronom zmienia tempo. Z tego samego powodu. 

Tak, ten film to artystyczna impresja, nie wykład z fizyki. Ma zaskoczyć, zadziwić. Nie ma więc sensu dopatrywać się ważnych myśli w każdej jego sekundzie. Lepiej patrzeć i wczuć się.  

Tylko końcowe sekundy filmu zawierają pigułkę informacji:

Grawitacja zakłóca czas. Czas płynie różnie w różnych częściach Wszechświata. Nawet tu, blisko Ziemi, czas zwalnia. Urządzenia GPS dobrze o tym wiedzą. Fizyka odkrywa to, co niemożliwe.

Andrzej Dragan gości w naszej audycji Homo Science i wyjaśnia zarówno trudne obszary fizyki, jak i swoją wielką pasję – fotografię i film. Nieprzypadkiem bowiem wideo „Dylatacja czasu” jest tak wysmakowane wizualnie. Andrzej Dragan jest jednym z najbardziej znanych na świecie polskich fotografów. Poniżej możecie zobaczyć kilka jego prac. Zapraszamy do wysłuchania naszej audycji 25 stycznia 2015 w radiu TOK FM. 

 

WNIKLIWYM POLECAMY KSIĄŻKĘ ANDRZEJA DRAGANA “Niezwykle szczególna teoria względności”.
Dostępna jest za darmo w postaci pliku pdf.

 

Czego u nas szukaliście?

3.7 3 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

20 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
szu
szu
9 lat temu

czy ktos może łopatologicznie wytłumaczyć o co chodzi w tym filmie?

Crazy Horse - Szalony Koń
Crazy Horse - Szalony Koń
Reply to  szu
9 lat temu

Film masz “odbierać” a nie rozumieć…

Maciek
Maciek
9 lat temu

Super filmik. Zostaje w pamięci. Szkoda że mało realistyczna, bliżej do horroru niż do nauki. Moje gratulacje dla autora!

Andy
Andy
9 lat temu

film nie do puszczenia w krajach anglosaskich – widac sutki. jakby byly flaki na zewnatrz to co innego

oochl
oochl
9 lat temu

jakaś alien baba stoi i próbuje śpiewać. ani to straszne, ani fajne, ani nie dające do myślenia.

Alfred
Alfred
Reply to  oochl
9 lat temu

Czy aby na pewno czytałeś co tu jest napisane?

Skrócenie Lorentza
Skrócenie Lorentza
9 lat temu

siała baba mak nie wiedziała jak, a dziad wiedział nie powiedział… fajne

VQ
VQ
8 lat temu

prześwietny film, robi wrażenie, a temat bardzo ciekawy (poruszony również w filmie Interstellar, który polecam)

Ormus
Ormus
8 lat temu

Nie rozumiem dlaczego to jest aż takie ważne żeby uświadomić ludności ziemskiej, że czas płynie różnie we wszechświecie? Na dzień dzisiejszy loty w kosmos to rzadkość a ustawianiem satelit GPS zajmują się ludzie, którzy znają się na temacie. Cała reszta bandy żyje na praktycznie tym samym poziomie

mkmck
mkmck
Reply to  Ormus
8 lat temu

Bo to ciekawe jest

Daniken
Daniken
8 lat temu

No zjawisko dylatacji czasu w stosunku do grawitacji jest faktem, odsyłam do lektury filmu “INTERSTELLAR”, Jednak niemożliwe jest chyba starzenie się i odmładzanie względem czasu, w odniesieni do siebie samych starzejemy się w takim samym tempie, jedynie w stosunku do innego obiektu w zależności od jego odległości od naszego położenia starzejemy się w różnym tempie.

Daniken
Daniken
8 lat temu

Grawitacja, dylatacja, podróże w czasie, światy astralne to wszystko całe szczęście leży jeszcze poza zasięgiem 99,999% społeczeństwa, co widać po zamieszczanych tu wypowiedziach 🙂 Ludzie żyją w swoim komforcie i tak im dobrze. Chociaż minęło sto lat, od kiedy Wielki Mistrz Albert Einstein odkrył nowe możliwości, a fizyka kwantowa ruszyła z miejsca ludzie pozostają na tym samym poziomie co 100 000 lat temu.

Oskar
Oskar
8 lat temu

Niby fajnie tylko, jeżeli film ma przedstawiać działanie teorii względności i wpływ grawitacji na odczuwanie czasu, to bohaterka nie powinna stawać się młodsza tylko ewentualnie szybciej czy wolniej starzeć, ponieważ czas się nie cofa tylko “zmienia prędkość”.

Baba siejąca mak
Baba siejąca mak
8 lat temu

Hi hi, angielski tekst na końcu a babka gada: siała baba mak, nie wiedziała jak, a dziad wiedział nie powiedział, a to było tak XDD

Bogdan
Bogdan
4 lat temu

Pytanie w temacie dylatacji czasu
Według szczególnej
teorii względności zegar na statku oddalającym się od ziemi
będzie chodził wolniej, ponieważ porusza się szybciej, niż my.
Ale kiedy wydostanie się z pola grawitacji naszej galaktyki zegar
zacznie PRZYSPIESZAĆ , o ile ? Czy wiemy jaki jest parametr według
ogólnej teorii . Po wydostaniu się z Drogi Mlecznej może znaleźć
się w pustce grawitacyjnej albo pod wpływem ciemnej energii która
rozciąga kosmos.

Shrek
Shrek
3 lat temu

Dobrze oddaje tę tematykę film “Interstellar” https://www.youtube.com/watch?v=P0h9CBgzlWw

crazyHorse
crazyHorse
2 lat temu

Paradoks blizniat nie polega na tym, ze jeden brat blizniak bedzie starszy niz drugi. Tak faktycznie by bylo. Paradoks polega na tym, ze dla brata w rakiecie to brat na Ziemi oddala sie z predkoscia swiatla, tylko w przeciwnym kierunku. Czyli z punktu widzenia brata w rakiecie to brat na Ziemi powinnien byc mlodszy, a tym czasem to brat kosmonauta bedzie mlodszy. I to jest paradoks. Dlaczego? Dlatego, ze twierdzenia Szczegolnej Teorri Wzglednosci dotycza tylko ukladow inercjalnych, tj. ukladow poruszajacych sie caly czas jednostajnie i prostoliniowo wzgledem jeden wzgledem drugiego. Czyli, zeby bracia mogli sie spotkac ponownie, jeden z nich,… Czytaj więcej »

Dawid
Dawid
2 lat temu

Wszędzie w związku z dyletacją czasu mowa o upływie czasu, a czym jest czas?
Pytając łopatologicznie – jakie ma to znaczenie przez pryzmat procesów życiowych człowieka? Bo to, że interpretowanie upływu czasu to kwestia fizyki i matematyki, o tyle procesy życiowe zachodzą zawsze tak samo u każdego człowieka (czy może się mylę?).
Czyli niezależnie od tego czy jest na ziemi, marsie czy gdziekolwiek we wszechświecie, bliźniacy zestarzeją się tak samo, tylko liczenie przez nich czasu będzie różne.

Czy dobrze myśle? Jeżeli nie to proszę o konstruktywną odpowiedź, bo ta kwestia przyprawia mnie o ból głowy….

Lon
Lon
1 rok temu

Ani to straszne ani interesujące… Raczej jakaś dziwna wizja chorego umysłu niż faktyczny wkład w poszukiwaniu prawdy o tym czego jeszcze nie rozumiemy do końca. Fakt że wygląda dosyć ciekawie, niemniej jednak nie powinno się tego filmu przedstawiać inaczej niż zwykły cudaczny filmik

edward
edward
1 rok temu

co musiał by się wydarzyć żeby czas przyśpieszył

Nie ma więcej wpisów
20
0
Would love your thoughts, please comment.x
%d