captcha image

A password will be e-mailed to you.
Puszcza Białowieska. Fot. Jacek Karczmarz/Wikimedia

Puszcza Białowieska. Fot. Jacek Karczmarz/Wikimedia

Publikujemy artykuł nadesłany przez naukowców z Polskiej Akademii Nauk, dotyczący reakcji zagranicznych instytucji naukowych i cenionych pism naukowych na zamiar zwiększenia wycinki drzew w Puszczy Białowieskiej, przeciwko czemu od tygodni protestują polscy biolodzy.

W sobotę 27 lutego w naszej audycji „Homo Science” kilka minut po godz. 21 o korniku i planowanym wyrębie w Puszczy Białowieskiej rozmawialiśmy z dr Barbarą Pietrzak i dr. hab. Marcinem Zychem z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Tutaj można posłuchać nagrania

Prestiżowy tygodnik “Nature” napisał w ostatnim numerze o planowanych przez rząd i Lasy Państwowe cięciach w Puszczy Białowieskiej , publikując dwa spośród szeregu nadesłanych listów naukowców – jeden napisany przez dr. Przemysława Chylareckiego i dr hab. Nurię Selvę Fernandez (autorów tego artykułu) oraz drugi napisany przez dr. Pawła Michalaka z Instytutu Bioróżnorodności na Politechnice i Uniwersytecie Stanowym Wirginii. “Nature” poświęciło też problemowi Puszczy artykuł redakcyjny w dziale “News in Focus”.

Fot. Leszek Jańczuk/Wikimedia

Fot. Leszek Jańczuk/Wikimedia

Tygodnik informuje, że plany zwiększenia cięć z 6 tys. metrów rocznie do 53 tys. w samym nadleśnictwie Białowieża, wywołały sprzeciw polskich naukowców, w tym takich ciał naukowych jak Państwowa Rada Ochrony Przyrody oraz Komitet Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk. Zdaniem naukowców cięcia te będą zagrożeniem dla unikalnych lasów Puszczy Białowieskiej, a kornik, z którym mają zamiar walczyć leśnicy, jest naturalną częścią leśnego ekosystemu i Puszcza świetnie sobie z nim radzi.

Tygodnik cytuje również przedstawicieli Lasów Państwowych, którzy zapewniają, że wycinka jest jedyną metodą walki z kornikiem, a także zapewnienia Ministerstwa Środowiska, że decyzje nie zostały podjęte oraz że ewentualne cięcia nie będą miały charakteru komercyjnego. Polscy naukowcy przypominają jednak wypowiedzi obecnego ministra środowiska, Jana Szyszko, według którego pozostawienie martwych drzew to marnotrawstwo. Tymczasem to właśnie one zapewniają biologiczne bogactwo Puszczy. Plany cięć w Puszczy Białowieskiej spotykały się ze sprzeciwem naukowców na świecie.

W zeszłym tygodniu list protestujący przeciwko planowanym działaniom wysłała do ministra środowiska międzynarodowa organizacja Society for Conservation Biology, skupiająca naukowców profesjonalnie zajmujących się ochroną przyrody. Kopie listu zostały przesłane do premier Beaty Szydło, prezydenta Andrzeja Dudy, Komisji Europejskiej, Rady Europy oraz UNESCO. Swoje zaniepokojenie planami wobec Puszczy wyraziło ostatnio również zajmujące się ochroną przyrody European Wilderness Society.

Puszcza Białowieska jest najlepiej zachowanym nizinnym lasem strefy umiarkowanej. W 2012 zatwierdzono Plan Urządzania Lasu, który przewiduje roczne pozyskanie drewna na poziomie 48 tysięcy metrów sześciennych w całej Puszczy, głównie na lokalne potrzeby oraz zakłada ochronę mających ponad sto lat drzewostanów. Zatwierdzenie tego planu i cięć na niskim poziomie pozwoliło Polsce uniknąć sporu z Komisją Europejską. Cała polska część Puszczy została uznana w 2014 również dzięki temu za Światowe Dziedzictwo Ludzkości UNESCO.

Po zeszłorocznych wyborach przedstawiciele Lasów Państwowych, wspierani przez Ministerstwo Środowiska, przedstawili aneks do istniejącego Planu zakładający wielkorotne zwiększenie cięć. Powodem ma być walka z gradacją kornika. Tymczasem zarówno naukowcy, jak i organizacje zajmujące się ochroną przyrody przypominają, że kornik jest gatunkiem kluczowym, kreującym środowisko życia dla wielu rzadkich organizmów, które są związane z zamierającymi świerkami. Dodają, że skuteczna walka z tym owadem wymagałaby usuwania 80 proc. zasiedlonych przez niego świerków, a to w warunkach Puszczy, której 35 proc. powierzchni znajduje się pod ochroną wykluczającą ingerencję, jest niemożliwe. Poza tym, w konsultowanym już aneksie, pozyskanie drewna dotyczy też innych gatunków niż świerk.

Puszcza Białowieska, jak wskazują naukowcy, ze względu na naturalny charakter jest olbrzymim źródłem wiedzy i znakomitym przyrodniczym laboratorium. Ponad 12 tys. artykułów naukowych jest wykazywanych przez wyszukiwarkę Google Scholar po wpisaniu słowa “Bialowieza”, a ponad 4 tys. publikacji naukowych powstało dzięki badaniom prowadzonym w Puszczy.

Ingerencja w jej ekosystemy może pozbawić nas unikalnej szansy na obserwacje naturalnych procesów w niej zachodzących. Tymczasem wiedza o tym, jak wyglądają mechanizmy przyspieszonych zmian zachodzących w pierwotnych lasach w obliczu zmian klimatu jest nam potrzebna jak nigdy wcześniej.

Autorzy artykułu: dr hab. Nuria Selva Fernandez z Instytutu Ochrony Przyrody PAN oraz dr Przemysław Chylarecki z Muzeum i Instytutu Zoologii PAN

 

Nie ma więcej wpisów