Grenlandia NIE BYŁA w średniowieczu zieloną wyspą!

Grenlandia nie była w średniowieczu zieloną wyspą, jak głosi popularny mit. Jest on wciąż wykorzystywany przez sceptyków klimatycznych do tego, by dowodzić, że klimat już wcześniej naturalnie się ocieplał, więc i teraz zapewne nie ociepla nie z winy człowieka. To nieprawda, bo wiadomo z całą pewnością, że winę za zachodzącą obecnie zmianę klimatu ponosi działalność ludzi.

Tak, wiem, że to było już milion razy wyjaśniane, ale ten mit wciąż jest niezwykle często przywoływany w dyskusjach nt. tego, co jest przyczyną zachodzącej obecnie zmiany klimatu. Odpowiedź: nie ma żadnych wątpliwości, że tą przyczyną jest działalność człowieka, jak podaje Szósty Raport IPCC.

Sukces marketingowy z ery wikingów

Przekonanie o tym, że Grenlandia była zieloną wyspą (jej nazwa oznacza „zielony kraj”) jest sukcesem marketingowym niejakiego Eryka Rudego, w X wieku wygnanego najpierw z Norwegii, a potem z Islandii. Wpadł on na pomysł, że jeśli nazwie zimną, odległą wyspę “Grenlandią”, to zwabi na nią kolonistów. Dzięki temu będzie mógł założyć kolonię i nią władać, chociaż gdzie indziej uznawany jest za banitę. I tak też się stało.

W okresie tzw. średniowiecznego optimum klimatycznego (czyli w latach 950–1250) na Grenlandii rzeczywiście było nieco cieplej niż we wcześniejszych i późniejszych wiekach i wyspa mogła wydawać się nieco mniej niegościnna. To pozwoliło kolonistom osiąść na niej, ale i tak zapewne nie byli zachwyceni tym, że dali się nabrać na gładką gadkę Eryka o “zieloności” wyspy. Ówczesna kolonia dotrwała do XV wieku.

To jak było z tym ociepleniem w średniowieczu?

Skoro wikingowie wyprawiali się do Grenlandii (a niektóre źródła sugerują, że może nawet i do Ameryki Północnej), a w Polsce uprawiano w XII wieku winną latorośl, to przecież ewidentnie było wówczas cieplej niż we wcześniejszych albo późniejszych wiekach. Ten wzrost temperatury przypominał obecnie notowane wzrosty, umożliwiające, notabene, ponownie uprawę również wrażliwszych na mrozy odmian winorośli w naszym klimacie.

Jedna istnieją zasadnicze różnice w sytuacji obecnej i tej sprzed 800-1000 lat. Rekonstrukcja zmian temperatury z ostatnich 1500 lat, przeprowadzona przez amerykańskiego klimatologa Michaela Manna i jego współpracowników, pokazała, że w średniowieczu ociepliło się głównie na półkuli północnej: na południu Grenlandii, w Europie Północnej, w Ameryce Północnej i na Syberii. Jednocześnie w Azji Środkowej i na Oceanie Spokojnym w tym samym okresie nastąpiło OCHŁODZENIE – temperatury były niższe w stosunku do średniej z lat 1969–1990.

Tak więc średniowieczne optimum klimatyczne było – w przeciwieństwie do zachodzącej obecnie na całej Ziemi zmiany klimatu – zjawiskiem regionalnym, a nie globalnym.

Analizy grenlandzkiej czapy lodowej (badania rdzeni lodowych) pokazują, że lód pokrywał Grenlandię nieprzerwanie przez ostatnie 3 mln lat, a wyspa ta po raz ostatni CZĘŚCIOWO zazieleniła się jakieś 120 tys. lat temu i było to efektem wzrostu aktywności Słońca w tym okresie.

Obecnie aktywność Słońca maleje (nieznacznie, w perspektywie kilkudziesięcioletniej), a temperatura na Ziemi coraz szybciej rośnie (i dzieje się to najszybciej w historii zmian klimatu na Ziemi) – właśnie wskutek emisji gazów cieplarnianych przez ludzi.

W naszej audycji „Homo Science” w radiu TOK FM mówiliśmy o najmocniej zakorzenionych mitach związanych ze zmianą klimatu. Wyjaśniliśmy też m.in., dlaczego Szwedzi nie mogliby w XVII wieku zaatakować Rzeczypospolitej, jadąc saniami przez Bałtyk, nawet gdyby napadli na nas zimą, a nie latem – audycji można posłuchać, korzystając z archiwum TOK FM (odpłatnego).

Nie jesteśmy portalem. To blog tworzony przez dwie osoby – Olę i Piotra (a ten tekst napisałam ja, Ola). Jeśli mój tekst Ci się spodobał, do czegoś się przydał lub coś wyjaśnił – to świetnie. Wkładamy w nasze materiały dużo pracy starając się, by były rzetelne i jasne. Jeśli chcesz, możesz w zamian podarować nam wirtualną kawę. Będzie nam bardzo miło. Dziękujemy 🙂