Hedy Lamarr. Od nagiego filmu po sieć komórkową

Hedy Lamarr w Google doodle. Rys. Google

Hedy Lamarr urodziła się 101 lat temu i Google uhonorował ją dziś doodlem. A postać to naprawdę wyjątkowa. Hedy Lamarr urodziła się w 9 listopada 1914 roku w Wiedniu i od dzieciństwa chciała zostać aktorkę. Choć rodzice (tata był bogatym bankierem) nie popierali jej pomysłów, Hedy Lamarr mając 19 lat wystąpiła w filmie „Ekstaza” czeskiego reżysera Gustava Machatego.

Był to pierwszy niepornograficzny film, w którym pokazano nagą kobietę – Hedy Lamarr kąpie się tu w jeziorze, a następnie biegnie przez las za koniem, który uniósł jej ubranie. W filmie przedstawiona jest też scena, w której Hedy Lamarr odgrywa orgazm. Oburzenie było ogromne – papież Pius XI uznał film za niemoralny i szkodliwy, Hitler zakazał wyświetlania filmu w Niemczech, a do USA trafił on dopiero w 1940 roku.

Sensacja sensacją, ale film jest całkiem ładny, a sceny z Hedy Lamarr zdecydowanie nie rażą.

Choć Hedy Lamarr kojarzy się z nieprzeciętną urodą i śmiałością w filmach, Austriaczka miała nieprzeciętny umysł. Uwielbiała obmyślać wynalazki – jeśli uważnie obejrzycie film towarzyszący dzisiejszemu doodle’owi zobaczycie dwa z jej wczesnych pomysłów. Hedy Lamarr jedzie tam samochodem, a po chwili otaczają ją chemiczne wzory. To wymyślona przez nią tabletka musująca, która niestety – ze względu na paskudny smak – nie podbiła rynku. Chwilę później widać, jak Hedy Lamarr pracuje nad ulicznym sygnalizatorem, którego działanie udoskonaliła.

Hedy Lamarr w filmie “Lady of the Tropics”

Jednak największą z zasług Hedy Lamarr było opracowanie systemu, który stał się podstawą działania współczesnych sieci bezprzewodowych: wi-fi-, Bluetooth czy GSM. Hedy Lamarr była przez pewien czas żoną bogatego austriackiego biznesmena, który sympatyzował z nazistami. Uciekła od niego do Londynu, a następnie znalazła się w USA.

Tam Hedy Lamarr usłyszała o storpedowaniu przez niemiecki okręt podwodny statku SS “City of Benares”, który wiózł z Londynu 90 dzieci. Atak przeżyło tylko 13 z nich, a wstrząśnięta Hedy Lamarr postanowiła mieć swój udział w wojnie. Jej celem jest zbudowanie systemu zdalnego, radiowego sterowania torpedą, który nie byłby podatny na przejęcie przez wroga. Zdalnie sterowanych torped obawiano się zakładając, że przeciwnik mógłby znaleźć odpowiednią częstotliwość i przechwycić torpedę.

Hedy Lamarr wraz z kompozytorem Georgem Antheilem opracowuje urządzenie, które zmienia częstotliwość nadawania w trakcie transmisji. Oparte jest ono na papierowych rolkach, które kodują wcześniej ustalone momenty zmian częstotliwości. Jedna rolka ma znaleźć się w torpedzie, druga – identyczna – w nadajniku. Pomysł oparty jest na systemie, który George Antheil stosował do sterowania instrumentami muzycznymi.

Fragment Google doodle poświęconego Hedy Lamarr. Rys. Google

Opisujący system patent nr 2292387 zostaje za darmo przekazany armii USA, jednak wojskowi nie ufają rozwiązaniu i ostatecznie nie wykorzystują go w czasie wojny. Jednak wkrótce po niej wynalazek Hedy Lamarr staje się standardem i zostaje odtajniony dopiero w latach 80. XX wieku. Pomysł, który opracowała Hedy Lamarr jest dziś powszechnie wykorzystywany w sieciach bezprzewodowych i nazywa się FHSS (ang. Frequency-hopping spread spectrum) – telefony komórkowe, wi-fi, Bluetooth stale zmieniają częstotliwość nadawania wedle zaplanowanego schematu. Nie tylko utrudnia to podsłuchanie sygnału, ale przede wszystkim pozwala na pracę wielu urządzeń na tych samych częstotliwościach.

Na trzy lata przed śmiercią, w 1997 roku Hedy Lamarr dostała nagrodę amerykańskich wynalazców za zasługi dla rozwoju elektroniki.