Co to właściwie jest łazik?

Łaziki marsjańskie Sojourner, Spirit/Opportunity i Curiosity pokazane w skali

Pierwszymi łazikami, które badały obce ciało niebieskie, były dwa radzieckie pojazdy  Łunochod 1 i Łunochod 2 wysłane na Księżyc na początku lat 70. Przemierzyły odpowiednio 10,54 km i 37 km. Przesłały zdjęcia z powierzchni Księżyca i przeprowadziły tam badania skał.

Za łaziki uznawane były również trzy pojazdy księżycowe Lunar Roving Vehicles, które towarzyszyły misjom Apollo 15, 16 i 17. Mogły przewieźć do 409 kg, w tym dwie osoby.
Pojazdy osiągały prędkość do około 13 km/h, choć Eugene Cernan z misji Apollo 17 wycisnął z LRV aż 18 km/h. On też uszkodził łazik w taki sposób, że trzeba go było sklejać za pomocą… srebrnej taśmy – pisaliśmy o tym tutaj: https://www.crazynauka.pl/category/kosmo/page/5/

Eugene Cernan w łaziku Lunar Roving Vehicle podczas misji Apollo 17 na Księżycu

Trzy łaziki LRV pozostałe po misjach Apollo wciąż stoją na powierzchni Księżyca. W 2009 i 2011 roku pojazd misji Apollo 17 został sfotografowany z księżycowej orbity przez sondę Lunar Reconnaissance Orbiter.

Powierzchnię Marsa jako pierwszy osiągnął łazik radziecki w 1971 roku. By to PrOP-M (ros. Прибор оценки проходимости – Марс, “instrument oceny drożności – Mars”) przybyły na pokładzie sondy Mars-3. Po bezpiecznym wylądowaniu kontakt z łazikiem się urwał.

PrOP-M ważył tylko 4,5 kg i był połączony 15-metrowym kablem z lądownikiem. Identyczne urządzenie znajdowało się na pokładzie sondy Mars 2, która uwolniła lądownik pięć dni wcześniej, jednak jego spadochron nie otworzył się i urządzenie uderzyło z dużą prędkością w powierzchnię planety.

Pierwszym łazikiem marsjańskim, któremu udało się przesłać dane z powierzchni planety, był Sojourner, który przyleciał na pokładzie sondy Mars Pathfinder w 1997 roku. Robot ważył 10,5 kg. Udało mu się przesłać na Ziemię 550 zdjęć i przeprowadzić analizę składu chemicznego skał.

Swoją kartę w historii miał zapisać Beagle 2, lądownik Europejskiej Agencji Kosmicznej, będący częścią programu Mars Express. Miał lądować na Marsie 25 grudnia 2003 roku, ale kontakt się urwał i… tyle go widziano.

W 2004 roku na Marsie wylądowały dwa bliźniacze łaziki Spirit i Opportunity, należące do programu Mars Exploration Rover. Były to już spore roboty o masie 185 kg. Miały spędzić na Czerwonej Planecie 90 dni marsjańskich. Łazik Spirit działał przez 2210 dni i przejechał w tym czasie 7,73 km. Opportunity pobił wszelkie rekordy, bo do 2013 roku przekroczył czas trwania swojej misji 37-krotnie. Do końca grudnia 2012 roku przebył ponad 35,5 km. Badania prowadzone przez bliźniacze łaziki potwierdziły, że na Marsie była kiedyś woda.

Łazik Curiosity wylądował na Marsie 6 sierpnia 2012 roku. Jest największym ze wszystkich robotów marsjańskich: waży 899 kg i jest bogato wyposażonym samobieżnym laboratorium badawczym. Głównym celem jego misji jest poszukiwanie śladów wody i warunków dogodnych do rozwoju życia. To powiodło się w marcu tego roku (pisaliśmy o tym tutaj:  https://www.crazynauka.pl/wazne-lazik-curiosity-wypelnil-zadanie-na-marsie-moglo/). Misja Curiosity ma trwać 1 rok marsjański (687 dni ziemskich), z możliwością wydłużenia.

Łazik Curiosity odnalazł na Marsie pierwiastki potrzebne do powstania życia