Nobel 2020 z medycyny za odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C

Laureatami tegorocznej nagrody Nobla z medycyny i fizjologii zostali Harvey J. Alter, Michael Houghton oraz Charles M. Rice. Nagrodę przyznano za odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C wywołuje marskość i nowotwory tego organu. Wywołujący je wirus przenoszony jest przez krew. Wcześniej odkryto wirusy wywołujące zapalenie typu A i B, ale wciąż nieznany pozostawał mechanizm, który wyjaśnili Harvey J. Alter, Michael Houghton oraz Charles M. Rice.

Odkrycia dokonano dopiero w 1989 roku, choć wirusa wywołującego żółtaczkę typu B namierzono już w latach 60. Przed odkryciem noblistów mówiło się po prostu o czynniku “nie-A-nie-B” wywołującym chorobę.

Zapalenie typu A jest przenoszone drogą pokarmową, typ B i C – przez krew. Przez wiele lat nie znano tego mechanizmu, przez co wiele osób zostało zakażonych podczas transfuzji. Badania noblistów pozwoliły nie tylko zidentyfikować wirusa, ale też opracować bardzo czułe testy, które pozwoliły na zasadnicze ograniczenie zakażeń przy przetaczaniu krwi. Odkrycia te pozwoliły też na opracowanie leków, które mogą zwalczać wirusa i wyleczyć żółtaczkę typu C.

Jednym z głównych problemów związanych z wirusowym zapaleniem wątroby typu C (WZW C) jest fakt, że przez wiele lat (nawet 20-30) może ono rozwijać się praktycznie bezobjawowo. W tym czasie wirus uszkadza już wątrobę, a chory może zakazić innych ludzi.

Szacuje się, że w Polsce zakażone jest około 1,4% populacji, a świadomość istnienia choroby i związanych z nią zagrożeń jest bardzo niska.

Harvey J. Alter i Charles M. Rice to Amerykanie, Michael Houghton urodził się w Wielkiej Brytanii. Badania Altera pozwoliły zidentyfikować nowy rodzaj zapalenia wątroby wywoływany przez nieznany wcześniej czynnik. Houghton zdołał określić sekwencję genetyczną wirusa. Z kolei Rice zdołał w genomie wirusa zidentyfikować obszar odpowiedzialny za replikację oraz zbadać jego zmienność.