captcha image

A password will be e-mailed to you.

Dostępnych jest coraz więcej testów wykrywających trwające zakażenie COVID-19 lub przeciwciała obecne we krwi po chorobie. Które testy mają wysoką wiarygodność? W którym dniu od pierwszych objawów należy je wykonać? Jak pobierany jest materiał do badań?

Tak wiele osób pytało nas ostatnio o to, jakie testy warto wykonywać, że zdecydowałam się zrobić przekrojowe zestawienie. Przygotowałam je w konsultacji z prof. Tomaszem Dzieciątkowskim, wirusologiem z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, współautorem niewydanej jeszcze książki “Bezpieczeństwo personelu medycznego w dobie COVID-19 według zasad EBM” (premiera 30.04), z której skorzystałam w poniższym tekście.

Poniżej przedstawiam przegląd najczęściej stosowanych w Polsce testów wykrywających trwające właśnie zakażenie SARS-Cov-2 lub przeciwciała powstałe po przejściu zakażenia tym wirusem.

Podane czasy oczekiwania na wynik dotyczą w większości czasu, po jakim laboratoria przekazują wyniki pacjentom.  


Szybka nawigacja:

Które testy wykrywają TRWAJĄCĄ INFEKCJĘ COVID-19?

1) Test genetyczny (molekularny) RT-PCR

2) Test genetyczny (molekularny) RT-LAMP (FRANKD)

3) Test antygenowy 

Które testy potwierdzają, że PRZEBYLIŚMY już COVID-19?

1) Testy serologiczne: ELISA i CLIA

2) Szybki test kasetkowy na obecność przeciwciał


Które testy wykrywają TRWAJĄCĄ INFEKCJĘ COVID-19?

1) Test genetyczny (molekularny) RT-PCR

(od ang. reverse transcription polymerase chain)

„Złoty standard” w diagnostyce zakażenia SARS-Cov-2. Wykrywa trwającą infekcję COVID-19.

Kiedy wykonać test?

Najlepiej w pierwszym tygodniu wystąpienia objawów, a najpóźniej do 3 tygodni od pierwszych objawów. Może wykryć zakażenie już pierwszego dnia wystąpienia objawów, ale również w przypadku braku objawów.

Gdzie pobiera się materiał do badań?

W punkcie pobrań.

Niektóre placówki prywatne dopuszczają możliwość pobrania przez pielęgniarkę próbki w domu pacjenta lub pobranie próbki samodzielnie za pomocą specjalnego zestawu i przesłanie jej do laboratorium.

Jaki materiał podlega badaniu?

Wymaz z nosogardzieli lub nosa i gardła albo (rzadziej) wydzielina z dolnych dróg oddechowych.

Gdzie się go wykonuje?

W laboratorium.

Kiedy wynik?

Do 48 godzin, zazwyczaj po 24 godzinach albo wcześniej.

Co wykrywa?

Dwie sekwencje genetyczne SARS-Cov-2 (jest to tzw. test pełny).

Jaka skuteczność?

Czułość (zdolność do prawidłowego wykrywania osób z chorobą) bliska 100%.


2) Test genetyczny (molekularny) RT-LAMP (FRANKD)

(od ang. reverse transc.riptase loop-mediated isothermal amplification)

Test przesiewowy, tańszy i nieco mniej dokładny niż test RT-PCR. Wykrywa trwającą infekcję COVID-19.

Kiedy wykonać test?

Najlepiej w pierwszym tygodniu wystąpienia objawów, a najpóźniej do 3 tygodni od pierwszych objawów. Wykrywa zakażenie również w przypadku braku objawów.

Gdzie pobiera się materiał do badań?

W mobilnym/stacjonarnym punkcie pobrań.

Jaki materiał podlega badaniu?

Wymaz z nosa i gardła lub nosogardła.

Gdzie się go wykonuje?

W laboratorium.

Kiedy wynik?

Do 24 godzin.

Co wykrywa?

Jedną sekwencję genetyczną SARS-Cov-2.

Jaka skuteczność?

Czułość (zdolność do prawidłowego wykrywania osób z chorobą): 97,1%

Swoistość (zdolność do prawidłowego wykrywania osób bez choroby): 97,4%

Pozytywny wynik powinien zostać potwierdzony badaniem RT-PCR.


3) Test antygenowy 

Szybki test przesiewowy, umożliwiający wstępną diagnozę COVID-19. Tańszy niż testy genetyczne.

Wykrywa trwającą infekcję COVID-19.

Oparty na metodzie immunochromatograficznej (ang. lateral flow immunoassay, LFIA) – test kasetkowy

Kiedy wykonać test?

W początkowym etapie choroby – do 5-7 dni od pierwszych objawów.

Gdzie pobiera się materiał do badań?

W punkcie pobrań lub w domu (to ostatnie tylko w przypadku niektórych testów kasetkowych).

Jaki materiał podlega badaniu?

Wymaz z nosa lub nosogardzieli.

Gdzie się go wykonuje?

W punkcie pobrań lub w domu.

Kiedy wynik?

Po 10-30 minutach 

Co wykrywa?

Antygeny wirusa SARS-Cov-2 (specyficzne białka, rozpoznawane przez układ odpornościowy).

Jaka skuteczność?

Czułość (zdolność do prawidłowego wykrywania osób z chorobą): co najmniej 80 proc.

Swoistość (zdolność do prawidłowego wykrywania osób bez choroby): powyżej 96 proc.

Rekomendowane są testy firmy Abbott.

Wynik pozytywny oznacza zakażenie COVID-19. Wynik negatywny musi zostać potwierdzony testem genetycznym RT-PCR.


Które testy potwierdzają, że PRZEBYLIŚMY już COVID-19?

1) Testy serologiczne: ELISA i CLIA

Wykonuje się je po przebytym zakażeniu COVID-19, żeby potwierdzić to zakażenie i zidentyfikować ozdrowieńca.

a) ELISA – test immunoenzymatyczny (ang. enzyme-linked immunosorbent assay)

b) CLIA – test chemiluminescencyjny (ang. chemiluminescent immunoassay)

Oba są testami ilościowymi – wykorzystują najdokładniejszą metodę ilościową, która ocenia ilość przeciwciał w osoczu. 

Kiedy wykonać test?

Między 10. a 21. dniem od wystąpienia objawów.

Gdzie pobiera się materiał do badań?

W punkcie pobrań.

Jaki materiał podlega badaniu?

Krew żylna.

Gdzie się je wykonuje?

W laboratorium.

Kiedy wynik?

24 godziny do 3 dni.

Co wykrywają testy?

Przeciwciała anty-SARS IgG i/lub IgM, powstałe po kontakcie z wirusem SARS-Cov-2.

Przeciwciała IgM produkowane są w pierwszym etapie infekcji, potem ich liczba stopniowo maleje.

Przeciwciała IgG związane są późną fazą infekcji.

Obecność wyłącznie przeciwciał IgG wskazuje, że do zakażenia doszło wcześniej niż kilka tygodni temu.

Jeżeli są obecne przeciwciała zarówno IgG, jak i IgM, to sugeruje, że zakażenie miało miejsce w ostatnich kilku tygodniach.

Jaka skuteczność?

Jest bardzo wysoka, ale ściśle zależy od tego, czy badanie wykonane zostało podczas tzw. okna serologicznego, a więc po kilkunastu dniach od pierwszych objawów. 

Tu o skuteczności testów ELISA

Tu o skuteczności testów CLIA


2) Szybki test kasetkowy na obecność przeciwciał

Wykonuje się je po przebytym zakażeniu COVID-19, żeby potwierdzić to zakażenie i zidentyfikować ozdrowieńca.

Jest to test oparty na metodzie immunochromatograficznej (ang. lateral flow immunoassay, LFIA), jakościowy – wykazuje tylko obecność (lub nie) przeciwciał, ale nie może określić ani ich ilości, ani tempa wzrostu ich stężenia. 

Kiedy wykonać test?

Między 10. a 21. dniem od wystąpienia objawów.

Gdzie pobiera się materiał do badań?

W punkcie pobrań.

W internecie można też kupić testy do użytku domowego, ale to niezalecane przez specjalistów. 

Jaki materiał podlega badaniu?

Krew żylna lub krew z palca.

Gdzie się je wykonuje?

W punkcie pobrań.

Kiedy wynik?

10-30 minut.

Co wykrywają testy?

Przeciwciała anty-SARS IgG i/lub IgM, powstałe po kontakcie z wirusem SARS-Cov-2.

Przeciwciała IgM produkowane są w pierwszym etapie infekcji, potem ich liczba stopniowo maleje.

Przeciwciała IgG związane są późną fazą infekcji. Obecność wyłącznie przeciwciał IgG wskazuje, że do zakażenia doszło wcześniej niż kilka tygodni temu.

Jeżeli są obecne przeciwciała zarówno IgG, jak i IgM, to sugeruje, że zakażenie miało miejsce w ostatnich kilku tygodniach.

Jaka skuteczność?

Deklarowana czułość i swoistość to 85-98%. W praktyce jednak testy kasetkowe dają duże ryzyko wyników fałszywie dodatnich i ujemnych, w związku z tym wielu specjalistów ich nie poleca.

Nie ma więcej wpisów