To zdjęcie dowodzi, że Einstein miał rację. I że wielka masa wygina czas i przestrzeń

Gromada galaktyk Abell 370 Fot. NASA, ESA, and J. Lotz and the HFF Team (STScI) 

Na pierwszy rzut oka to normalna fotografia. OK, normalna w nowych kategoriach, bo przywykliśmy już do niesamowitych zdjęć robionych przez teleskop Hubble’a. Jednak nawet wśród nich wyróżnia się czymś szczególnym.

To skupisko galaktyk, które widzimy na fotografii to Abell 370 – gromada leżąca 6 miliardów lat świetlnych od Ziemi. Widać tu galaktyki spiralne podobne do Drogi Mlecznej i żółte, pozbawione ostrych granic galaktyki eliptyczne. Ale pomiędzy nimi można dostrzec coś przypominającego świetliste struny i wygięte linie. Co to takiego?

To również galaktyki, tyle, że leżące jeszcze o miliardy lat świetlnych dalej. Gdy biegnące z nich światło trafia na gromadę Abell 370 zmienia swój bieg pod wpływem potężnej grawitacji kilkuset galaktyk leżących blisko siebie. Efekt przypomina działanie soczewki, stąd nazwa „soczewka grawitacyjna”. Wszystkie te cienkie linie to obrazy normalnych galaktyk zniekształcone przez grawitację.

Każde oddziaływanie grawitacyjne wygina czasoprzestrzeń – światło nadal biegnie po linii prostej, ale z naszego punktu widzenia zdaje się skręcać. To trochę tak, jak linia prosta narysowana na kartce, którą następnie zaczynamy wyginać.

Zjawisko opisał Albert Einstein w 1936 roku – było ono konsekwencją jego ogólnej teorii względności. Jednak pierwszy raz udało się soczewkowanie grawitacyjne zaobserwować dopiero w 1979 roku.

Nauczyliśmy się wykorzystywać takie soczewki grawitacyjne jako… soczewki. Dzięki nim możemy zwiększyć zasięg naszych instrumentów – choćby właśnie teleskopu Hubble’a. Światło docierające od nich jest skupiane przez grawitację i możemy je dostrzec. Właśnie wykorzystując soczewkowanie gromady Abell 370 udało się w 2002 roku odkryć galaktykę HCM-6A leżącą 12,8 mld lat świetlnych od nas. Normalnie tak odległego obiektu nie dałoby się dostrzec.

Gdyby ktoś miał ochotę obejrzeć zdjęcie w maksymalnej rozdzielczości, znajdzie je tu

Nie jesteśmy portalem. To blog tworzony przez dwie osoby – Olę i Piotra. Jeśli nasz tekst Ci się spodobał, do czegoś się przydał lub coś wyjaśnił – to świetnie. Wkładamy w nasze materiały dużo pracy starając się, by były rzetelne i jasne. Jeśli chcesz, możesz w zamian podarować nam wirtualną kawę. Będzie nam bardzo miło. Dziękujemy 🙂