Piotr Stanisławski
„Mogę iść tylko po płytach, nie wolno wejść na przerwy!” Kto w ten sposób poruszał się jako dziecko po chodniku? Pewnie wszyscy. Prawdę mówiąc to bardzo dobre zachowanie.
Dlaczego tak robimy? Nasze mózgi uwielbiają powtarzalne rytuały. To efekt ewolucji – jeśli jakieś zachowanie dobrze się sprawdza, to należy je powtarzać, bo tak jest bezpieczniej. Na przykład unikać pająków, nie dotykać zgniłego jedzenia.
Ten wykształcony w mózgu system przeniósł się na kulturę – poddajemy się rytuałom, dzięki którym jesteśmy akceptowani przez innych. Na przykład do opery ubieramy się elegancko.
Ale co z tym chodnikiem? Omijanie przerw zaczyna się około 2-3 roku życia. To moment, kiedy dzieci zaczynają życie społeczne i jednocześnie uniezależniają się nieco od rodziców (słynny bunt dwulatka). Dlatego ich mózgi rozwijają systemy obsługi rytuałów – kalibrują się w ten sposób, by w przyszłości sprawnie reagować. Chodnik ze swoją hipnotyczną powtarzalnością rzędów płyt (spójrzcie na niego z wysokości oczu dwulatka) sam narzuca rytm i skłania ku wytworzeniu rytuału.
Co ciekawe to zachowanie jest absolutnie uniwersalne – naukowcy obserwują je wszędzie tam, gdzie są jakieś chodniki 🙂
W krajach anglosaskich dzieci bawią się w nienadeptywanie łączeń pomiędzy płytami chodnikowymi, wołając przy tym: „Step on a crack, break your mother’s back” (czyli w wolnym tłumaczeniu: „nadepniesz na szczelinę, złamiesz plecy matczyne”). Ma to związek z przesądem, który każe ludziom wierzyć, że kiedy staną na przerwie między płytami chodnikowymi, spotka ich nieszczęście. Przesąd ten wymienia się jednym tchem obok pecha, którego ma przynosić rozsypanie soli, rozbicie lustra czy przejście pod drabiną.
Unikanie przerw w chodniku bywa również objawem zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych.
Na koniec – badania pokazują, że 40 procent dorosłych (tych, którzy nie cierpią na te zaburzenia) od czasu do czasu bawi się w omijanie przerw między płytami. Robicie tak czasami?
Polecamy też:
Czym są te dziwne rzeczy wciąż pływające mi przed oczami?