Kłamstwa branży paliwowej, czyli skąd wzięły się mity związane ze zmianą klimatu

Mnóstwo ludzi wierzy w teorie spiskowe, ale kiedy na jaw wychodzi prawdziwy spisek szyty naprawdę grubymi nićmi, to jakoś słabo przebija się do głównego nurtu. Mam na myśli dezinformację na temat przyczyn zmiany klimatu, szerzoną od blisko 40 lat przez wielkie firmy paliwowe. 

Rzecz w tym, że sektor paliwowy – głównie amerykański, ale nie tylko – już od lat 60. XX wieku zdawał sobie sprawę z tego, że spalanie paliw kopalnych i wynikające z tego emisje dwutlenku węgla w ciągu kilkudziesięciu lat doprowadzą do odczuwalnych zmian klimatu, a w dłuższej perspektywie – do katastrofy klimatycznej. O tym, że wiedział, świadczą liczne dokumenty odkopane przez naukowców Uniwersytetu Harvarda i Caltech spośród ton starej i zapomnianej dokumentacji wewnętrznej firm takich jak Exxon czy Shell. Wynika z tych danych, że koncerny naftowe znały dokładne wartości wzrostu temperatury i stężenia dwutlenku węgla, jakie zostaną osiągnięte na początku XXI wieku.

Sektor paliwowy mógł podjąć różne kroki. Mógł np. stopniowo rozwijać niskoemisyjne technologie pozyskiwania energii. Zamiast tego w latach 80. i 90. XX wieku stworzył wspólną narrację dezinformacyjną, która podważała zaufanie do nauki i wzbudzała wątpliwości na temat istnienia zmiany klimatu i roli człowieka w tym procesie. Nad tą strategią pracowały najtęższe umysły branży public relations (PR) tamtych czasów. 

W efekcie sektor paliwowy wprowadził do obiegu i przez lata umacniał narrację opierającą się na podkreślaniu niepewności we wnioskach naukowych dotyczących przyczyn zmiany klimatu. Przekierowywał dyskusję na inne potencjalne źródła, jak np. wybuchy wulkanów czy naturalne cykle w przyrodzie oraz sugerowanie, że kimże jest człowiek, by ingerować w tak potężne siły natury. Śmieszkowano też wokół tematu zmiany klimatu, kiedy spadał śnieg albo pojawiła się fala mrozów. Organizacje firm naftowych publikowały wspierające tę narrację reklamy w prasie amerykańskiej (TUTAJ możecie zobaczyć reklamę o śniegu w Kentucky).

Spece PR powtarzali: “A co, jeśli…?”, “Naukowcy są przekupieni”, “A co z?..”, “Ja tylko pytam…”, “To wszystko polityka”. Jednocześnie prowadzili lobbing polityczny, opłacali organizacje pozornie chroniące klimat, odwracali uwagę od kluczowych spraw oraz tworzyli petycje i “listy naukowców” zaprzeczające zmianom klimatu. 

I tak w kółko przez 40 lat. Nic dziwnego, że fałszywy przekaz tak wszedł ludziom do głów, że zaczęli go traktować jako swój. 

Wyniki naukowego śledztwa ukazały się w 2010 roku, a w 2017 roku opublikowana została szeroka analiza wewnętrznych dokumentów należących do m.in. firmy paliwowej Exxon. 

Jeśli chcecie dowiedzieć się o tym więcej, zapraszamy Was do odcinka 5. Podcastu Crazy Nauki.

Szczegóły śledztwa w sprawie Exxona i skany jego wewnętrznych dokumentów znajdziecie TUTAJ

Nie jesteśmy portalem. To blog tworzony przez dwie osoby – Olę i Piotra (a ten tekst napisałam ja, czyli Ola). Jeśli mój tekst Ci się spodobał, do czegoś się przydał lub coś wyjaśnił – to świetnie. Wkładamy w nasze materiały dużo pracy, starając się, by były rzetelne i zrozumiałe. Jeśli chcesz, możesz w zamian podarować nam wirtualną kawę. Będzie nam bardzo miło. Dziękujemy 🙂