captcha image

A password will be e-mailed to you.

 

Doświadczenie z siła Coriolisa Fot. Smarter Every Day/YouTube

Doświadczenie z siła Coriolisa Fot. Smarter Every Day/YouTube

Odpowiedź na tytułowe pytanie jest znacznie trudniejsza, niż się w pierwszej chwili wydaje. Być może spotkaliście się z doświadczeniami robionymi przez ludzi pokazujących, że dokładnie na równiku woda spływa nie wirując, kilka kroków na południe kręci się zgodnie z ruchem wskazówek zegara a nieco na północ – w przeciwną stronę. Ten efekt tłumaczą oni działaniem siły Coriolisa, tej samej, która nadaje odmienne kierunki huraganom na obu półkulach.

Sprawa jest, jako się rzekło, złożona. Po pierwsze ci na równiku to oszuści. Można ich tak nazwać, bo za swoje pokazy chcą pieniądze. Tymczasem kilka czynników sprawia, że ich „doświadczenia” nie mogą być uczciwe. Po pierwsze siła Coriolisa jest za słaba, by wpłynąć na wodę w tak małym pojemniku i tak blisko równika. Cwaniaki po prostu wlewają wodę raz z jednej, raz z drugiej strony odpływu w demonstracyjnym naczyniu, przez co od początku wiruje ona w nadanym przez nich kierunku. Ale mnóstwo ludzi się na to nabiera, w konia dał się zrobić m.in. niejaki pan Cejrowski.

Czyli co? Bzdura, oszustwo i ściema? Tak i nie. Bo faktycznie siła Coriolisa może wpłynąć na kierunek wiru powstającego przy spływaniu wody. Wymaga to jednak dość szczególnych warunków.

Po pierwsze woda musi być nieruchoma. Nawet lekki jej przepływ wywrze silniejszy efekt, niż siła Coriolisa. W praktyce oznacza to, że jeśli będzie świeżo napuszczona, co całe doświadczenie nie jest warte funta kłaków.

Po drugie naczynie musi być możliwie regularne, najlepiej okrągłe.

Po trzecie wodę trzeba spuścić tak, by nie poruszyć jej.

Jak widać te warunki nie są spełnione ani przez wydrwigroszy z równika, ani w amatorskich doświadczeniach w rodzaju „patrzę w sedes jak mi się woda kręci”.

Całą sprawę postanowili zweryfikować autorzy dwóch doskonałych kanałów naukowych na YouTubie. Panowie z Veritasium i Smarter Every Day wykonali kawał świetnej roboty i nakręcili dwa synchroniczne filmy – jeden na półkuli północnej, drugi na południowej.

Jak je oglądać? Odpal ten po lewej. Dojdź do momentu z odliczaniem i gdy się skończy, odpal ten po prawej. Być może trzeba będzie spróbować kilka razy za nim się uda, ale warto, bo filmy są idealnie zsynchronizowane i efekt jest świetny.

Wnioski? Wygląda na to, że udało im się stworzyć warunki, w których siła Coriolisa miała wpływ na kierunek wirowania wody. Choć oczywiście takie doświadczenie to zabawa – należałoby je powtórzyć ze 100 razy, by mieć w miarę wiarygodny wynik.

Na koniec jeszcze ciekawostka Efekt Coriolisa na Wikipedii:

Pocisk wystrzelony z 50 stopnia szerokości geograficznej północnej lecący z przeciętną prędkością poziomą 1800 m/s w kierunku południkowym (na północ lub na południe), w ciągu 20 sekund lotu (na 36 km) zboczy o około 40 metrów od celu, nie uwzględniając wpływu wiatru, ruchu obrotowego pocisku, zmiany sił działających na niego w wyniku zmiany kierunku ruchu.

[za Science Alert]

Czego u nas szukaliście?

3 1 vote
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

16 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Michał Glina
Michał Glina
8 lat temu

Niejaki pan Cejrowski często się w konia daje robić, tak jak lobby antyszczepionkowemu np. A duża grupa ludzi uważa go za autorytet i wierzy w to co mówi.

MrHybryda
MrHybryda
Reply to  Michał Glina
8 lat temu

Cejrowski, to pospolity populista, który żyje z tego, co gada. Jakby nie gadał, to by z głodu zdechł. Pamiętam, jak kiedyś będąc w brazylijskich slumsach (takich pozbijanych z desek, stojących na palach) wmawiał widzom, że to nie jest bieda, bo mają w domach odtwarzacze video i TV, działające dzięki podłączeniu się “na lewo” do sieci energetycznej.

Lukasz Boruszewski
Lukasz Boruszewski
8 lat temu

Jeden z komentujacych ten film siegnal do matematyki oraz prowadzonych wczesniej eksperymentow prawdziwie laboratoryjnych, z latwoscia wykazujac ze mikroskopijna roznica predkosci wody (7 cm na godzine, wolniej niz ruch wskazowki minutowej zegarka na reke)wywolana efektem Coriolisa dla tak znikomej wobec Ziemi srednicy basenu nie moze dac w garazowym doswiadczeniu statystycznie wiarygodnego wyniku.
Ponadto dochodza czynniki takie jak lepkosc wody, nieregularnosc odplywu.
Ale wiadomo, ze latwiej zakrzyczec milionom w nienajmadrzejszym stylu, ze cos jest “awesome”, niesamowite i naukowe.
Crazy Nauka – DALISCIE SIE ZROBIC W KONIA

Lukasz Boruszewski
Lukasz Boruszewski
8 lat temu

Jeden z komentujacych ten film siegnal do matematyki oraz prowadzonych wczesniej eksperymentow prawdziwie laboratoryjnych, z latwoscia wykazujac ze mikroskopijna roznica predkosci wody (7 cm na godzine, wolniej niz ruch wskazowki minutowej zegarka na reke)wywolana efektem Coriolisa dla tak znikomej wobec Ziemi srednicy basenu nie moze dac w garazowym doswiadczeniu statystycznie wiarygodnego wyniku.
Ponadto dochodza czynniki takie jak lepkosc wody, nieregularnosc odplywu.
Ale wiadomo, ze latwiej zakrzyczec milionom w nienajmadrzejszym stylu, ze cos jest “awesome”, niesamowite i naukowe.
Crazy Nauka – DALISCIE SIE ZROBIC W KONIA

Crazy Nauka
Crazy Nauka
Reply to  Lukasz Boruszewski
8 lat temu

Konia? Piszemy, że doswiadczenie wymaga powtórzenia. Przyglądali mu się też naukowcy, których zdaniem przy tej średnicy basenu efekt jest możliwy do zaobserwowania.

Lukasz Boruszewski
Lukasz Boruszewski
Reply to  Crazy Nauka
8 lat temu

Proszę zatem podac linka do wypowiedzi tych uczonych.

Lukasz Boruszewski
Lukasz Boruszewski
Reply to  Crazy Nauka
8 lat temu

Blog zaprzyjaznionego
astronoma, ktory “czytal w sieci, ze to podobno mozliwe” – to waszym zdaniem naukowe zrodlo potwierdzajace ten garazowy “test ?
Bawmy sie fizyką w domu, ale nie nazywajmy tego nauką doswiadczalną, odrobine respektu wobec realnej pracy badawczej. Wiem ze to sie latwo nie sprzedaje.

Crazy Nauka
Crazy Nauka
Reply to  Lukasz Boruszewski
8 lat temu

Bardzo, bardzo starasz się nam udowodnić, że coś “sprzedajemy”.
A blog linkuje do pracy. Pewnie czytałeś.

Lukasz Boruszewski
Lukasz Boruszewski
Reply to  Crazy Nauka
8 lat temu

Owszem, sprzedajecie pseudonauke masom i jest to gorsze od metodycznej lub może merytorycznej wstrzemiezliwosci.
Owszem, wstawiliscie linki do teoretycznej pracy z lat 60 niezwiązanej z tym konkretnie pseudoeksperymentem.
Nie wszystko jest dla wszystkich.

Crazy Nauka
Crazy Nauka
Reply to  Lukasz Boruszewski
8 lat temu

Praca nie jest związana z opisywanym doświadczeniem, ale mówi o tym, że takie doświadczenie może dać efekt, jaki dało.
Rozumiem, że teraz już musisz zaprzeczać, bo inaczej się nie da. Rozumiem też, że nie podoba Ci się to, co robimy. Twoje prawo. To tyle.

Lukasz Boruszewski
Lukasz Boruszewski
Reply to  Crazy Nauka
8 lat temu

“Praca nie jest związana z opisywanym doświadczeniem, ale”
Tyle w temacie.
Nie obchodzi mnie to co robicie. Interesuje mnie rzetelność rozsiewanych przez was “informacji”, wiarygodność naukowa.
Jest ona zwyczajnie wątpliwa. Całusy.

Lukasz Boruszewski
Lukasz Boruszewski
Reply to  Crazy Nauka
8 lat temu

Ktorzy naukowcy i gdzie sa ich wypowiedzi?

trackback
O sile Coriolisa czyli jak uratowałem inżynierów z Polski | STANISŁAW CZYŻ
7 lat temu

[…] z CrazyNauka. […]

Paweł
Paweł
4 lat temu

Normalne, wystarczy znać podstawy fizyki, nie wiem skąd ta burza w komentarzach. Dlatego naukowcy tego nie udowadniali specjalnie bo to wynika czysto z równań.

pam
pam
2 lat temu

jaki jest kąt wystrzelenia rakiety na orbitę, bo zawsze sie mówi ,że rakieta startuje w kierunku zachodnim, ale pod jakim kątem?

Nie ma więcej wpisów
16
0
Would love your thoughts, please comment.x
%d bloggers like this: