Słonie kochają się, pielęgnują rannych i grzebią swoich zmarłych

Większość etologów uważa słonie nie tylko za jedne z najbardziej inteligentnych zwierząt na świecie, ale też za jedne z najbardziej empatycznych. Wiele ich zachowań kojarzy się z tym, co zwykliśmy traktować jako typowo ludzkie. 

W najnowszym odcinku naszego podcastu Anna Olej-Kobus, czyli AfrykAnka,  opowiada o tym, jak zdarzyło jej się obserwować miłość słoni. Odbywało się to w wodzie: zwierzęta okazywały sobie ogromną czułość przed i po akcie, ocierały się o siebie trąbami, obdarowywały delikatnymi pieszczotami. “To było niezwykle piękne i poruszające” – mówi Anna.

Naukowcy zaobserwowali między innymi, że słonie używają narzędzi, bawią się ze sobą, współpracują, mają samoświadomość, świetnie pamiętają zdarzenia i miejsca oraz sprawnie się ze sobą komunikują. Potrafią też coś wskazać “palcem”, czyli trąbą.

Ich społeczności są zorganizowane na zasadach matriarchatu. W obrębie rodzin słonie tworzą koalicje, chronią się wzajemnie, opiekują młodymi, rannymi i niepełnosprawnymi, dbają też o to, żeby usuwać z ciał swoich bliskich obiekty, które się do nich przyczepiły. 

U słoni wielokrotnie widywano głęboko altruistyczne zachowania. Okazało się, że potrafią współczuć nie tylko przedstawicielom własnego gatunku, ale też ludziom i innym zwierzętom. Obserwacje pokazały, że słonie bardzo się starają uniknąć zranienia lub zabicia człowieka, nawet jeśli jest to dla nich trudne, a więc na przykład muszą iść tyłem. 

Udokumentowano zdarzenie, kiedy słoń, idąc za ciężarówką wypełnioną kłodami drewna, pomagał budowniczym umieszczać te kłody we wcześniej wykopanych dołach. W pewnym momencie zwierzę odmówiło umieszczenia kłody w zagłębieniu. Kiedy jego opiekun podszedł, żeby sprawdzić, co się stało, zauważył psa śpiącego w dołku. Słoń opuścił kłodę dopiero wtedy, kiedy pies odszedł.

Słonie tworzą jedne z najsilniejszych wśród zwierząt więzi rodzinnych – tak silne, że zerwać je może tylko śmierć lub schwytanie jednego z członków rodziny. Matki po śmierci młodych przez wiele dni odczuwają głęboki żal. Największym ciosem dla grupy jest utrata matriarchini. Zachowania żałobne słoni należą do najbardziej przejmujących w świecie przyrody.

Etolożka Cynthia Moss opisała takie zdarzenie w swojej książce “Elephant Memories: Thirteen Years in the Life of an Elephant Family”.

Dwóch członków rodziny słoni zostało zastrzelonych przez kłusowników, którzy zostali szybko przegonieni przez resztę grupy. Jeden z rannych słoni zmarł na miejscu, zaś drugi – samica o imieniu Tina – był ciężko ranny i stopniowo opadał na kolana. Wówczas do Tiny podeszły dwie słonice z jej rodziny, stanęły po obu jej stronach i starały się ją podtrzymać. W końcu jednak ranna słonica upadła na ziemię i zmarła. 

Jej krewne nie poddawały się i wciąż próbowały ją podnieść. Udało im się doprowadzić Tinę do pozycji siedzącej, ale jej bezwładne ciało niebawem upadło na ziemię. Pozostali członkowie rodziny słoni usiłowali w tym czasie nakarmić Tinę trawą. Wówczas do akcji wkroczyła jej matka, która podpierając jej głowę kłami, starała się podnieść martwą córkę. Gdy to robiła, jej prawy cios (czyli kieł) całkiem się ułamał. 

W końcu słonie zrezygnowały z prób podniesienia Tiny, a zamiast tego narzuciły liście na jej ciało i zakopały je w płytkim grobie. Stały nad nim przez całą noc, a rano zaczęły stopniowo odchodzić. Jako ostatnia odeszła matka zmarłej słonicy.

Takich historii jest wiele. Badania dowodzą też, że pod względem umiejętności współpracy słonie nie ustępują szympansom. Są po prostu fantastyczne.

O kochających się słoniach, matriarchalnych hienach, szykujących się na polowanie likaonach i wzajemnych relacjach wielu innych afrykańskich zwierząt niezwykle barwnie opowiada Anna Olej-Kobus w najnowszym odcinku Podcastu Crazy Nauki pt. “Afryka i safari – to nie tak, jak myślisz”. Posłuchajcie!

Nie jesteśmy portalem. To blog tworzony przez dwie osoby – Olę i Piotra (a ten tekst napisałam ja, Ola). Jeśli mój tekst Ci się spodobał, do czegoś się przydał lub coś wyjaśnił – to świetnie. Wkładamy w nasze materiały dużo pracy starając się, by były rzetelne i jasne. Jeśli chcesz, możesz w zamian podarować nam wirtualną kawę. Będzie nam bardzo miło. Dziękujemy 🙂