Marek Pawelczyk
Modyfikacja genetyczna nie jest taka zła. Fot. Warut Roonguthai/Wikimedia
Gdy w przyszłości zdecydujecie się zagryźć soczystego arbuza czy słodkiego banana, pomyślcie najpierw o tym, że wszystkie te owoce i warzywa, przeszły długą drogę i kiedyś smakowały i wyglądały zupełnie inaczej
Żywność modyfikowana genetycznie, czyli popularne GMO, wywołuje niezwykle burzliwe reakcje. Trzeba jednak pamiętać, że ludzie bawili się genetycznymi właściwościami jedzenia od tysięcy lat, choć robili to nie wiedząc, co właściwie zmieniają.
GMO wymaga czasami wyciągania genów od innych organizmów (jak choćby bakterii), aby nadać roślinom określonych właściwości, jak choćby odporność na konkretne szkodniki. Podobny, choć znacznie wolniejszy proces to sztuczny dobór, w którym farmerzy ręcznie wybierają i hodują, często całymi setkami lat, rośliny z odpowiednimi cechami.
Ale, żeby nie było za nudno, oto miła ciekawostka – przyjrzyjcie się jak pewne rośliny wyglądały wieki temu, zanim ludzie zaczęli hodować je, by uzyskać najlepsze dla siebie rezultaty.
Dziki arbuz
![Watermelon1[1]](https://www.crazynauka.pl/wp-content/uploads/2016/02/Watermelon11.jpeg)
Zwróćcie uwagę na ilość miąższu. Fot. Alvaro/Wikimedia Commons
A dziś…
Żadnego podziału, czysta pyszność. Fot. Scott Ehardt/Wikimedia
Z biegiem lat, ludzie wyhodowali arbuzy o czerwonym, soczystym wnętrzu – które jest tak naprawdę łożyskiem – takie jak widzicie powyżej. Istnieje opinia, że być może arbuzy przedstawione w obrazie Stanchiego są niedojrzałe, jednak czarne nasiona wskazują, że owoce raczej były dojrzałe, a my chyba rzeczywiście odmieniliśmy je przez te kilkaset lat.
Dziki banan
Fot. Genetic Literacy Project
Pierwsze banany hodowane były 7000 do 10 000 lat temu – w miejscu, które dziś nazywamy Papuą-Nową Gwineą. Hodowano je również w częściach Azji. Dzisiejsze banany pochodzą z dwóch dzikich odmian, Musa acuminata i Musa balbisiana, które cechowały się dużymi, twardymi pestkami, jak na zdjęciu wyżej.
A dziś…
Fot. Domiriel/Flickr Creative Commons
Hybryda tych dwóch odmian dała nam przepyszne banany jakie mamy dziś, z ich idealnym kształtem i łatwą do usunięcia skórką. W porównaniu do swych poprzedników, owoc ma o wiele mniejsze nasiona, lepiej smakuje i jest wręcz napakowany składnikami odżywczymi.
Choć tak naprawdę najnowsza historia bananów kryje jeszcze jedną mroczną tajemnicę…
Dziki bakłażan
Fot. Genetic Literacy Project
Na przestrzeni dziejów bakłażany doczekały się licznych odmian kolorystycznych, od białych, przez purpurowe, a na żółtych kończąc – jak te na zdjęciu. Bakłażany uprawiano najwcześniej w Chinach. Ich prymitywna odmiana miała nawet kolce w miejscu, gdzie łodyga rośliny łączyła się z kwiatem.
A dziś…
Fot. YoAmes/Flickr
Jednak dzięki doborowi sztucznemu, pozbyliśmy się kolców, otrzymując te wielkie, podłużne warzywa znane dobrze ze sklepów.
Dzika marchew
Fot. Genetic Literacy Program
Najstarsza odmiana marchewki hodowana była w X wieku w Persji i Azji. Uważa się, że niegdyś warzywo było białe lub purpurowe o cienkim i rozwidlonym korzeniu – lecz po drodze zgubiło swój pigment, stając się żółtawe.
A dziś…
Fot. TTL media/Shutterstock.com
Farmerzy udomowili te cienkie, białe korzenie, przyciągnięci ich silnym smakiem, otrzymując w końcu wielkie, pyszne pomarańczowe marchewki (absolutnie wspaniałe w postaci soku, śmiałbym dodać).
Dzika kukurydza
Fot. Genetic Literacy Project
Zapewne jednym z bardziej szokujących efektów sztucznego doboru jest słodka kukurydza, którą wyhodowano z niemal niejadalnej rośliny teosinte. Kukurydza w pierwotnej postaci, jak na grafice powyżej, została po raz pierwszy udomowiona jakieś 9000 lat temu i była strasznie sucha.
A dziś…
Fot. Rosana Prada/Flickr
Teraz kukurydza jest niemal tysiąckrotnie większa i o wiele prostsza zarówno w hodowli, jak i w obieraniu. Warto też dodać, że zawiera w sobie 6,6 procenta cukru, w porównaniu do naturalnej odmiany, która miała go tylko 1,9 procenta. Połowa z tych zmian zaszła w XV wieku, gdy europejscy osadnicy sami zaczęli uprawiać roślinę w Ameryce.
źródło: Science Alert
