Agnieszka Szmatoła
Fot. Crazy Nauka
Dziurawiec zmniejsza skuteczność środków przeciwzakrzepowych, dzięgiel i cynamon odradza się chorym na cukrzycę, a ginkgo biloba (miłorząb) kłóci się z ibuprofenem. Oto lista wywarów i naparów, które w szczególnych sytuacjach mogą poważnie zaszkodzić.
Dawnymi czasy na ranę przykładano chleb z pajęczyną. Na bolące gardło pito syrop z czosnku lub cebuli. Na ból kręgosłupa sadło gęsie. Dawnymi czasy domowe metody były jedynymi dostępnymi. Napary, wywary, nastójki (nalewki), toniki, maści, olejki. Zioła, korzenie, owoce, jagody były tanie, pochodziły z własnego ogródka i przygotowanie herbatki nie wymagało specjalistycznej wiedzy.
Dziś dzięki pracy naukowców, lekarzy, farmaceutów nie musimy przykładać chleba z pajęczyną na ranę, nie musimy martwić się kurzem i zanieczyszczeniem rany. Mądrzy ludzie wykorzystali działające ludowe remedia, by stworzyć z nich działające leki, maści i szczepionki. Tak, wiele współczesnych farmaceutyków korzysta z substancji od dawna używanych w leczeniu ludzi.
Dziś jednak fitoterapia (czyli ziołolecznictwo) i medycyna ludowa wracają do łask i wielu z nas wspomaga leczenie farmakologiczne herbatkami, nalewkami, miodowymi cukierkami i innymi domowymi metodami.
Zapominamy jednak, że SKUTECZNE domowe metody (takie jak ziołolecznictwo) opierają się na tych samych czynnych składnikach co farmaceutyki. I że bardzo często mogą wejść z nimi w niepożądane interakcje!
Wiadomo na przykład, że wyciąg z dziurawca może zmniejszać skuteczność niektórych leków, obniżając ich stężenie w osoczu. Dotyczy to wielu leków. Głównie indynawiru używanego w leczeniu zakażeń wirusem HIV, ale też warfaryny, cyklosporyn, niektórych doustnych leków antykoncepcyjnych, dekstrometorfanu, teofiliny i wielu innych.
Wiemy też o grejpfrucie: zawarte w nim flawonoidy i furanokumaryny zmniejszają wchłanianie blokerów kanału wapniowego (np. werapamil, amlodypina) oraz lowastatyny. W przypadku leków immunosupresyjnych (np. cyklosporyny) grejpfrut może spowodować drastyczny wzrost ciśnienia i napady drgawek.
Ale jest wiele ziół, które stosujemy na co dzień i zupełnie nieświadomie narażamy się na – może mniej dramatyczne i śmiercionośne – działania uboczne, niepożądane lub obniżamy skuteczność leczenia.
Wywary i napary
Uprzedzam: to będzie długa lista, mimo że zawiera jedynie zestawienie dla naparów (herbaty) i wywarów. Czym różni się wywar od naparu?
Wywar przygotowujemy, gotując zioła (głównie twarde części: łodygi, korzenie, korę). Po zagotowaniu zmniejszamy siłę grzania i na bardzo małym ogniu zostawiamy na 15 – 20 minut. Następnie chłodzimy i przesączamy przez sito lub gazę, wyciskając płyn z roślin.
Napar natomiast przygotowujemy, doprowadzając wodę z ziołami (liście, kwiaty, owoce, miękkie łodygi) do wrzenia. Następnie przykrywamy garnek pokrywką i odstawiamy na nie dłużej niż 5 – 10 minut. Przesączamy przez sito lub gazę.
Bez czarny (kwiat)
– obniża zawartość cukru we krwi, tym samym nie powinny go stosować osoby cierpiące na cukrzycę i przyjmujące leki obniżające poziom cukrów we krwi
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków obniżających odporność (bez podnosi odporność)
Cebula (w syropie)
– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi (zawarte w cebuli, oraz czosnku, denozyna, allicyna i polisiarczki parafinowe odpowiedzialne są za rozrzedzanie krwi i zapobieganie skrzepom)
Cynamon
– należy skonsultować z lekarzem w przypadku osób cierpiących na cukrzycę. Badania nie są zgodne, ale ADA (American Diabetes Association) zaleca wykluczenie cynamonu z diety
Czosnek (w syropie)
– nie wolno stosować podczas leczenia izoniazydem (lek przeciwgruźliczy)
– nie wolno stosować w przypadku przyjmowania leków przy zarażeniu wirusem HIV
– nie wolno stosować w przypadku przyjmowania leków obniżających krzepliwość krwi
Dzięgiel
– ze względu na wysoką zawartość cukrów nie powinny go stosować osoby cierpiące na cukrzycę
Imbir
– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi – może powodować krwawienia
Lawenda
– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających – może wywołać nadmierną senność
Kocimiętka (stosowana do leczenia zaburzeń układu nerwowego i chorób układu trawienia)
– nie należy stosować, jeśli suplementuje się lit
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających – może powodować zwiększoną senność
Melisa
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających, może powodować nadmierną senność i otępienie
Napar z melisy. Fot. Dobromila/Wikimedia
Mięta
– nie wolno stosować przy przyjmowaniu cyklosporyny
– nie wolno stosować przy chorobie refluksowej
– należy skonsultować z lekarzem w przypadku przyjmowania feksofenadyny (Allegra) i losartanu
Miłorząb dwuklapowy (chiński, ginkgo biloba)
– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków zawierających ibuprofen
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi
– badania wskazują, że bardzo wiele leków wchodzi w niepożądane interakcje z miłorzębem, najbezpieczniej jest skonsultować się z lekarzem
Mniszek lekarski (korzeń)
– nie należy stosować z antybiotykami
– nie należy stosować z diuretykami (środki moczopędne)
– nie należy stosować przy suplementacji litu
Mniszek lekarski (liść)
– należy skonsultować z lekarzem w przypadku przyjmowania leków na wątrobę
Nagietek
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających – powoduje zwiększoną senność
Pieprz cayenne
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków spowalniających krzepliwość krwi
– nie należy stosować przy przyjmowaniu teofiliny
Pietruszka (natka)
– nie wolno stosować z diuretykami
Pokrzywa
– nie powinny jej stosować osoby cierpiące na cukrzycę
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi
– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających
– nie należy stosować w przypadku suplementacji litu
Rumianek
– może zmniejszyć skuteczność pigułek antykoncepcyjnych
– może zmniejszyć skuteczność niektórych leków przyjmowanych w leczeniu nowotworów
– może zwiększyć skuteczność warfaryny
– należy skonsultować z lekarzem stosowanie w przypadku przyjmowania leków na wątrobę
Tymianek
– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi
Żeń-szeń
– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi
– nie wolno stosować z inhibitorami MAO (stosowane w przypadku leczenia depresji oraz niedociśnienia tętniczego)
– nie powinny go stosować osoby cierpiące na cukrzycę
Źródła:
- Robbins, Bedell. The Good Witch’s Guide. New York: Sterling Ethos, 2017
- Šedo, Krejča. Rośliny źródłem przypraw. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1987
- “All Natural” Alternatives for Erectile Dysfunction: A Risky Proposition. FDA Consumer Articles. Drugs.com. Accessed July 27, 2017 at https://www.drugs.com/fda-consumer/all-natural-alternatives-for-erectile-dysfunction-a-risky-proposition-349.html
- US Marshals Seize Dietary Supplements Containing Kratom. Drugs.com. Pharma Industry News. Accessed July 27, 2017 at https://www.drugs.com/news/us-marshals-seize-dietary-supplements-containing-kratom-59635.html
- Miller LG. Herbal medicinals: selected clinical considerations focusing on known or potential drug-herb interactions. Arch Intern Med 1998:158;2200-11. Accessed July 27, 2017 at http://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/210330
- Richards JS. Overview of Herbal Supplements. Elite Continuing Education CE 2013. p. 46-62.
- https://nccih.nih.gov/health/providers/digest/herb-drug
- https://www.drugs.com/slideshow/herb-drug-interactions-1069
- http://www.umm.edu/health/medical/altmed/herb-interaction/possible-interactions-with-ginkgo-biloba/
- http://reference.medscape.com/drug-interactionchecker
- http://www.itmonline.org/arts/herbdrug2.htm
