Wspomagasz się ziołami, medycyną ludową? Uważaj na interakcje z lekami

Fot. Crazy Nauka

Dziurawiec zmniejsza skuteczność środków przeciwzakrzepowych, dzięgiel i cynamon odradza się chorym na cukrzycę, a ginkgo biloba (miłorząb) kłóci się z ibuprofenem. Oto lista wywarów i naparów, które w szczególnych sytuacjach mogą poważnie zaszkodzić.

Dawnymi czasy na ranę przykładano chleb z pajęczyną. Na bolące gardło pito syrop z czosnku lub cebuli. Na ból kręgosłupa sadło gęsie. Dawnymi czasy domowe metody były jedynymi dostępnymi. Napary, wywary, nastójki (nalewki), toniki, maści, olejki. Zioła, korzenie, owoce, jagody były tanie, pochodziły z własnego ogródka i przygotowanie herbatki nie wymagało specjalistycznej wiedzy.

Dziś dzięki pracy naukowców, lekarzy, farmaceutów nie musimy przykładać chleba z pajęczyną na ranę, nie musimy martwić się kurzem i zanieczyszczeniem rany. Mądrzy ludzie wykorzystali działające ludowe remedia, by stworzyć z nich działające leki, maści i szczepionki. Tak, wiele współczesnych farmaceutyków korzysta z substancji od dawna używanych w leczeniu ludzi.

Dziś jednak fitoterapia (czyli ziołolecznictwo) i medycyna ludowa wracają do łask i wielu z nas wspomaga leczenie farmakologiczne herbatkami, nalewkami, miodowymi cukierkami i innymi domowymi metodami.

Zapominamy jednak, że SKUTECZNE domowe metody (takie jak ziołolecznictwo) opierają się na tych samych czynnych składnikach co farmaceutyki. I że bardzo często mogą wejść z nimi w niepożądane interakcje!

Wiadomo na przykład, że wyciąg z dziurawca może zmniejszać skuteczność niektórych leków, obniżając ich stężenie w osoczu. Dotyczy to wielu leków. Głównie indynawiru używanego w leczeniu zakażeń wirusem HIV, ale też warfaryny, cyklosporyn, niektórych doustnych leków antykoncepcyjnych, dekstrometorfanu, teofiliny i wielu innych.

Wiemy też o grejpfrucie: zawarte w nim flawonoidy i furanokumaryny zmniejszają wchłanianie blokerów kanału wapniowego (np. werapamil, amlodypina) oraz lowastatyny. W przypadku leków immunosupresyjnych (np. cyklosporyny) grejpfrut może spowodować drastyczny wzrost ciśnienia i napady drgawek.

Ale jest wiele ziół, które stosujemy na co dzień i zupełnie nieświadomie narażamy się na – może mniej dramatyczne i śmiercionośne – działania uboczne, niepożądane lub obniżamy skuteczność leczenia.

Wywary i napary

Uprzedzam: to będzie długa lista, mimo że zawiera jedynie zestawienie dla naparów (herbaty) i wywarów. Czym różni się wywar od naparu?
Wywar przygotowujemy, gotując zioła (głównie twarde części: łodygi, korzenie, korę). Po zagotowaniu zmniejszamy siłę grzania i na bardzo małym ogniu zostawiamy na 15 – 20 minut. Następnie chłodzimy i przesączamy przez sito lub gazę, wyciskając płyn z roślin.
Napar natomiast przygotowujemy, doprowadzając wodę z ziołami (liście, kwiaty, owoce, miękkie łodygi) do wrzenia. Następnie przykrywamy garnek pokrywką i odstawiamy na nie dłużej niż 5 – 10 minut. Przesączamy przez sito lub gazę.

Bez czarny (kwiat)

– obniża zawartość cukru we krwi, tym samym nie powinny go stosować osoby cierpiące na cukrzycę i przyjmujące leki obniżające poziom cukrów we krwi

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków obniżających odporność (bez podnosi odporność)

Cebula (w syropie)

– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi (zawarte w cebuli, oraz czosnku, denozyna, allicyna i polisiarczki parafinowe odpowiedzialne są za rozrzedzanie krwi i zapobieganie skrzepom)

Cynamon

– należy skonsultować z lekarzem w przypadku osób cierpiących na cukrzycę. Badania nie są zgodne, ale ADA (American Diabetes Association) zaleca wykluczenie cynamonu z diety

Czosnek (w syropie)

– nie wolno stosować podczas leczenia izoniazydem (lek przeciwgruźliczy)

– nie wolno stosować w przypadku przyjmowania leków przy zarażeniu wirusem HIV

– nie wolno stosować w przypadku przyjmowania leków obniżających krzepliwość krwi

Dzięgiel

– ze względu na wysoką zawartość cukrów nie powinny go stosować osoby cierpiące na cukrzycę

Imbir

– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi – może powodować krwawienia

Lawenda

– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających – może wywołać nadmierną senność

Kocimiętka (stosowana do leczenia zaburzeń układu nerwowego i chorób układu trawienia)

– nie należy stosować, jeśli suplementuje się lit

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających – może powodować zwiększoną senność

Melisa

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających, może powodować nadmierną senność i otępienie

Napar z melisy. Fot. Dobromila/Wikimedia

Mięta

– nie wolno stosować przy przyjmowaniu cyklosporyny

– nie wolno stosować przy chorobie refluksowej

– należy skonsultować z lekarzem w przypadku przyjmowania feksofenadyny (Allegra) i losartanu

Miłorząb dwuklapowy (chiński, ginkgo biloba)

– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków zawierających ibuprofen

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi

– badania wskazują, że bardzo wiele leków wchodzi w niepożądane interakcje z miłorzębem, najbezpieczniej jest skonsultować się z lekarzem

Mniszek lekarski (korzeń)

– nie należy stosować z antybiotykami

– nie należy stosować z diuretykami (środki moczopędne)

– nie należy stosować przy suplementacji litu

Mniszek lekarski (liść)

– należy skonsultować z lekarzem w przypadku przyjmowania leków na wątrobę

Nagietek

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających – powoduje zwiększoną senność

Pieprz cayenne

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków spowalniających krzepliwość krwi

– nie należy stosować przy przyjmowaniu teofiliny

Pietruszka (natka)

– nie wolno stosować z diuretykami

Pokrzywa

– nie powinny jej stosować osoby cierpiące na cukrzycę

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi

– nie należy stosować przy przyjmowaniu leków uspokajających

– nie należy stosować w przypadku suplementacji litu

Rumianek

– może zmniejszyć skuteczność pigułek antykoncepcyjnych

– może zmniejszyć skuteczność niektórych leków przyjmowanych w leczeniu nowotworów

– może zwiększyć skuteczność warfaryny

– należy skonsultować z lekarzem stosowanie w przypadku przyjmowania leków na wątrobę

Tymianek

– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi

Żeń-szeń

– nie wolno stosować przy przyjmowaniu leków obniżających krzepliwość krwi

– nie wolno stosować z inhibitorami MAO (stosowane w przypadku leczenia depresji oraz niedociśnienia tętniczego)

– nie powinny go stosować osoby cierpiące na cukrzycę

Źródła:

• Robbins, Bedell. The Good Witch’s Guide. New York: Sterling Ethos, 2017
• Šedo, Krejča. Rośliny źródłem przypraw. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1987
• “All Natural” Alternatives for Erectile Dysfunction: A Risky Proposition. FDA Consumer Articles. Drugs.com. Accessed July 27, 2017 at https://www.drugs.com/fda-consumer/all-natural-alternatives-for-erectile-dysfunction-a-risky-proposition-349.html
• US Marshals Seize Dietary Supplements Containing Kratom. Drugs.com. Pharma Industry News. Accessed July 27, 2017 at https://www.drugs.com/news/us-marshals-seize-dietary-supplements-containing-kratom-59635.html
• Miller LG. Herbal medicinals: selected clinical considerations focusing on known or potential drug-herb interactions. Arch Intern Med 1998:158;2200-11. Accessed July 27, 2017 at http://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/210330
• Richards JS. Overview of Herbal Supplements. Elite Continuing Education CE 2013. p. 46-62.
• https://nccih.nih.gov/health/providers/digest/herb-drug
• https://www.drugs.com/slideshow/herb-drug-interactions-1069
• http://www.umm.edu/health/medical/altmed/herb-interaction/possible-interactions-with-ginkgo-biloba/
• http://reference.medscape.com/drug-interactionchecker
• http://www.itmonline.org/arts/herbdrug2.htm